İlk hiper sürətli ulduz sistemi kəşf edilib? - Yeni iddia
Alimlər bilinən ən sürətli ulduz olmasa da, müşahidə edilən yeni bir ulduzun planet yoldaşı ilə birlikdə indiyə qədər rast gəlinmiş ən sürətli ulduz sistemini təşkil edə biləcəyini düşünürlər.
Qaynarinfo bu barədə "The Astronomical Journal"a istinadən xəbər verir.
Süd Yolu qalaktikasında yüksək sürətlə hərəkət edən və digər ulduzlardan daha sürətli dövr edən ulduzlar mövcuddur. Bu cür ulduzlar "hiper sürətli ulduzlar" adlandırılır və bəziləri qalaktikanın sürətindən - saniyədə təxminən 600 kilometrdən daha sürətli hərəkət edir. Yeni kəşf edilən ulduz isə bu rekordu qırmasa da, öz planetinə sahib olması ilə fərqlənir və bilinən ən sürətli ulduz sistemi ola bilər.
Astrofizikada Mikroobyektiv Effekti Müşahidələri (MOA) arxiv məlumatlarında aşkarlanan bu sistem, Günəşin beşdə biri böyüklüyündə bir ulduz və Yer kütləsinin 29 qatına bərabər olan nəhəng bir planetdən ibarət kimi görünür. ABŞ-ın Merilend Universiteti və NASA-nın Qoddard Kosmik Uçuş Mərkəzindən aparıcı tədqiqatçı Dr. Şon Terri bildirib:
"Bu, Günəş sistemimizdə olsaydı, Venera və Yer orbitləri arasında yerləşəcək aşağı kütləli bir ulduzun ətrafında dövr edən, ehtimal edilən bir "super-Neptun" planeti olardı. Əgər bu təsdiqlənərsə, hiper sürətli bir ulduzun ətrafında dövr edən ilk planet olacaq".
Bu obyekt cütlüyü ilk dəfə 2011-ci ildə daha uzaqdakı bir ulduzun qarşısından keçərkən, onun işığını bir linza kimi böyütməsi nəticəsində kəşf edilib. Bu, planetləri aşkar etmək üçün effektiv bir metod olan mikroobyektiv effekti vasitəsilə mümkün olub. Lakin bu metodun bəzi məhdudiyyətləri də var - alimlər cütlüyün tam dəqiq məsafəsini bilmədikləri üçün onların dəqiq kütləsini hesablaya bilməyiblər və yalnız nisbətləri müəyyən ediblər.
Aparılan hesablamalara görə, cisimlərdən biri digərindən təxminən 2 300 dəfə daha ağırdır. Tədqiqatçılar, ulduz tərifinə uyğun bir obyekt axtarıb və 2021-ci ildə Avropa Kosmik Agentliyinin "Gaia" peyki tərəfindən toplanan məlumatlarda mümkün namizəd tapıblar.
Lakin sistemin dəqiq ölçülərini təyin etmək üçün daha yeni müşahidələr lazımdır. "Gaia" peykinin fəaliyyəti bir neçə həftə əvvəl dayandırıldığı üçün dəqiq analizlər aparmaq üçün əlavə məlumatlar tələb olunur. Yalnız səmanın ikiölçülü görüntüləri əsasında ulduzun hərəkəti ölçülüb, lakin daha yeni müşahidələr daha dəqiq nəticələr əldə etməyə imkan verəcək.
Merilend Universiteti, Kollec Park və NASA Qoddardda tədqiqatçı və məqalənin həmmüəllifi Aparna Bxattaxarya bildirib:
"Yüksək dəqiqlikli müşahidələr ulduzun eyni mövqedə qaldığını göstərərsə, bu, siqnalın həmin sistemə aid olmadığını təsdiqləyə bilər".
Bu araşdırmaların davam etdirilməsi hiper sürətli ulduzların və onların planet sistemlərinin dinamikasını daha dərindən anlamağa kömək edə bilər.
Qaynarinfo bu barədə "The Astronomical Journal"a istinadən xəbər verir.
Süd Yolu qalaktikasında yüksək sürətlə hərəkət edən və digər ulduzlardan daha sürətli dövr edən ulduzlar mövcuddur. Bu cür ulduzlar "hiper sürətli ulduzlar" adlandırılır və bəziləri qalaktikanın sürətindən - saniyədə təxminən 600 kilometrdən daha sürətli hərəkət edir. Yeni kəşf edilən ulduz isə bu rekordu qırmasa da, öz planetinə sahib olması ilə fərqlənir və bilinən ən sürətli ulduz sistemi ola bilər.
Astrofizikada Mikroobyektiv Effekti Müşahidələri (MOA) arxiv məlumatlarında aşkarlanan bu sistem, Günəşin beşdə biri böyüklüyündə bir ulduz və Yer kütləsinin 29 qatına bərabər olan nəhəng bir planetdən ibarət kimi görünür. ABŞ-ın Merilend Universiteti və NASA-nın Qoddard Kosmik Uçuş Mərkəzindən aparıcı tədqiqatçı Dr. Şon Terri bildirib:
"Bu, Günəş sistemimizdə olsaydı, Venera və Yer orbitləri arasında yerləşəcək aşağı kütləli bir ulduzun ətrafında dövr edən, ehtimal edilən bir "super-Neptun" planeti olardı. Əgər bu təsdiqlənərsə, hiper sürətli bir ulduzun ətrafında dövr edən ilk planet olacaq".
Bu obyekt cütlüyü ilk dəfə 2011-ci ildə daha uzaqdakı bir ulduzun qarşısından keçərkən, onun işığını bir linza kimi böyütməsi nəticəsində kəşf edilib. Bu, planetləri aşkar etmək üçün effektiv bir metod olan mikroobyektiv effekti vasitəsilə mümkün olub. Lakin bu metodun bəzi məhdudiyyətləri də var - alimlər cütlüyün tam dəqiq məsafəsini bilmədikləri üçün onların dəqiq kütləsini hesablaya bilməyiblər və yalnız nisbətləri müəyyən ediblər.
Aparılan hesablamalara görə, cisimlərdən biri digərindən təxminən 2 300 dəfə daha ağırdır. Tədqiqatçılar, ulduz tərifinə uyğun bir obyekt axtarıb və 2021-ci ildə Avropa Kosmik Agentliyinin "Gaia" peyki tərəfindən toplanan məlumatlarda mümkün namizəd tapıblar.
Lakin sistemin dəqiq ölçülərini təyin etmək üçün daha yeni müşahidələr lazımdır. "Gaia" peykinin fəaliyyəti bir neçə həftə əvvəl dayandırıldığı üçün dəqiq analizlər aparmaq üçün əlavə məlumatlar tələb olunur. Yalnız səmanın ikiölçülü görüntüləri əsasında ulduzun hərəkəti ölçülüb, lakin daha yeni müşahidələr daha dəqiq nəticələr əldə etməyə imkan verəcək.
Merilend Universiteti, Kollec Park və NASA Qoddardda tədqiqatçı və məqalənin həmmüəllifi Aparna Bxattaxarya bildirib:
"Yüksək dəqiqlikli müşahidələr ulduzun eyni mövqedə qaldığını göstərərsə, bu, siqnalın həmin sistemə aid olmadığını təsdiqləyə bilər".
Bu araşdırmaların davam etdirilməsi hiper sürətli ulduzların və onların planet sistemlərinin dinamikasını daha dərindən anlamağa kömək edə bilər.
