Alyaskada buzlaqlar əridi, yeni bir ada üzə çıxdı

Qlobal istiləşmə Yerin müxtəlif regionlarında dramatik dəyişikliklərə səbəb olur.

Bir çox sahədə münbit torpaqlar səhraya çevrilərkən, bəzi regionlarda isə səhra iqlimindən fərqli olaraq, təbii özünə yeni bir forma tapır. Bu maraqlı çevrilmə, təbiətin gözlənilməz yerlərdə yaşıllaşması kimi təsvir edilə bilər.

Lakin bu yaşıllaşma prosesi, çox vaxt təbii tarazlığı pozan formada baş verir. NASA, bu həftə dərc etdiyi fotoşəkillərlə Alyaskada baş verən və diqqət çəkən bir nümunəni nümayiş etdirib.

NASA, "Earth Observatory"nin "Günün Şəkli" bölməsində Alyaskanın cənub-şərqindəki sahil düzənliyindəki sürətli buz əriməsi ilə bağlı izahatlar verib. Bu ərazidəki buzlaqlar sürətlə geri çəkilərkən, əriyən sular yeni bir adanın yaranmasına səbəb oldu. NASA bildirib: "Alyaskanın sahil regionundakı Alsek Buzlağının əriməsi nəticəsində, əvvəllər quru ilə əlaqəsi olan bir ərazi tamamilə sularla əhatələndi və burada yeni bir ada yarandı". Bu adanın meydana gəlməsi qlobal istiləşmənin təsirlərini aydın şəkildə ortaya qoyur.

Alsek buzlağının əriməsi, əslində illər ərzində yavaş bir dəyişim prosesi kimi görünsə də, zamanla sürətlənən bir geriləmə göstərdiyi aydın şəkildə müşahidə oluna bilər. 1894-cü ildə aparılan ilk müşahidələr buzlağın Alsek gölünün böyük hissəsini əhatə etdiyini ortaya qoyur. 2005-ci il tarixli ABŞ Geoloji Tədqiqatlar Qurumunun hesabatına görə, 1907-ci ildə buzlaq, buzlaqlar arasındakı qaya çıxıntılarına birləşən bir "nunatak" (buzlaq içində qaya adası) və 50 metrə qədər bir buz cəbhəsinə malik idi.

Lakin zamanla buzlaq sürətlə geri çəkilməyə başlayıb. 1948-ci ildə 1,5 ilə 2,5 kilometr geri çəkilən buzlaq, 1960-cı ildə 5 kilometr geriləyərək diqqət çəkən bir sürətlə kiçilib. 1970-ci illərdə buzlağın iki qola ayrılacağı aydın olub və 20 il ərzində bu ayrılma baş verib. 2003-cü ilə gəldikdə isə buzlağın ucqar hissəsi üç ayrı dilimə bölünüb.

NASA tərəfindən dərc edilən şəkillərdə bu uzunmüddətli dəyişimin təsirləri aydın şəkildə müşahidə edilə bilər. Xüsusilə 2018 və 2025-ci illərə aid görüntülər Alyaskadakı buzlaqların nə qədər sürətlə əridiyini və Alsek Gölünün necə böyüdüyünü göstərir. 2018-ci il görüntülərində Alsek Gölü, Prow Knub yaxınlığında duran bir quruluşdan, onu tamamilə əhatə edən bir göle çevrilib. Yüksək temperaturların təsiri ilə buzlaq sürətlə geri çəkilərkən, əriyən su qeyri-sabit vəziyyətə gələn buzlaq parçalarını gölə əlavə etməyə davam edib. NASA bu ərimə prosesinin gələcək illərdə də davam edəcəyini bildirir.

Lakin Alyaskada yalnız Alsek gölünün böyüməsi ilə məhdudlaşan bir dəyişiklik baş vermir. Yakutat və Qrand Plato buzlaqlarının əriməsi nəticəsində bu regionlardakı göllər də təxminən iki dəfə böyüyüb. Bütün bu dəyişikliklər, cəmi bir neçə nəslin gözü qarşısında baş verdiyi üçün, təsirləri daha da təsirli hala gəlir.
//qaynar.azскачать dle 11.3

Şahidi olduğunuz hadisələri çəkib bizə göndərin!