Vitaminlər sizi sağlam etmir - Hətta risk yarada bilər
Son illər vitamin və qida əlavələrinin istifadəsi genişlənir.
Median.az xəbər verir ki, apteklərdə və onlayn platformalarda asanlıqla əldə edilən bu məhsullar bir çox hallarda “sağlam həyatın açarı” kimi təqdim olunur.
Lakin vitamin əlavələrinin nəzarətsiz və uzunmüddətli qəbulu gözlənilən faydadan çox, sağlamlıq üçün risk yarada bilər.
Vitamin əlavələri əsasən orqanizmdə konkret vitamin çatışmazlığı olduqda faydalıdır. Məsələn, günəş şüalarının az olduğu bölgələrdə yaşayan insanlarda D vitamini çatışmazlığı müşahidə olunur və bu halda həkim tövsiyəsi ilə qəbul müsbət nəticə verə bilər. Eyni zamanda B12 vitamini sinir sistemi və qan dövranı üçün vacib hesab olunur, xüsusilə yaşlı insanlarda və bəzi xroniki xəstəlikləri olanlarda onun əlavə şəklində qəbulu tövsiyə edilə bilər.
Bununla yanaşı, sağlam və balanslı qidalanan insanların böyük əksəriyyəti üçün gündəlik vitamin əlavələrinə ehtiyac yoxdur. Tərəvəz, meyvə, ət, balıq və süd məhsullarından ibarət düzgün rasion orqanizmin vitamin tələbatını əsasən tam ödəyir.
Digər tərəfdən, vitamin əlavələrinin özbaşına və yüksək dozada qəbulunun ciddi fəsadlara yol aça biləcəyi bildirilir. Xüsusilə yağda həll olan vitaminlərin - A, D, E və K vitaminlərinin, normadan artıq qəbulu orqanizmdə yığılıb toksik təsir göstərə bilər. Məsələn, A vitamininin həddindən artıq qəbulu qaraciyər zədələnməsi, başgicəllənmə və görmə problemlərinə səbəb ola bilər. D vitamini və kalsiumun yüksək dozası isə böyrək daşları və ürək-damar problemləri riskini artıra bilər.
Multivitaminlərin xərçəng, ürək-damar xəstəlikləri və ya erkən ölüm riskini azaltdığına dair kifayət qədər elmi sübut yoxdur. Əksinə, bəzi hallarda uzun müddət yüksək dozalı əlavələr qəbul edən şəxslərdə sağlamlıq problemlərinin daha çox qeydə alındığı bildirilir.
Vitamin əlavələrindən sui-istifadə bəzən əsas xəstəliyin gec diaqnozuna səbəb olur. İnsanlar halsızlıq, saç tökülməsi və ya digər simptomları araşdırmaq əvəzinə, problemi yalnız vitaminlərlə həll etməyə çalışır və bu da ciddi xəstəliklərin vaxtında aşkarlanmasına mane ola bilər.
Vitamin əlavələri yalnız tibbi müayinədən sonra, konkret ehtiyac müəyyən edildikdə və həkim nəzarəti altında qəbul edilməlidir. Sağlam həyatın əsas yolu isə hələ də dəyişməz qalır: balanslı qidalanma, fiziki aktivlik və düzgün həyat tərzi.
Nəticə olaraq, vitamin əlavələri bəzi hallarda faydalı olsa da, onların nəzarətsiz istifadəsi sağlamlıq üçün risk mənbəyinə çevrilə bilər. Vətəndaşlar “daha çox vitamin – daha çox sağlamlıq” düşüncəsindən uzaq durmalıdırlar.
Median.az xəbər verir ki, apteklərdə və onlayn platformalarda asanlıqla əldə edilən bu məhsullar bir çox hallarda “sağlam həyatın açarı” kimi təqdim olunur.
Lakin vitamin əlavələrinin nəzarətsiz və uzunmüddətli qəbulu gözlənilən faydadan çox, sağlamlıq üçün risk yarada bilər.
Vitamin əlavələri əsasən orqanizmdə konkret vitamin çatışmazlığı olduqda faydalıdır. Məsələn, günəş şüalarının az olduğu bölgələrdə yaşayan insanlarda D vitamini çatışmazlığı müşahidə olunur və bu halda həkim tövsiyəsi ilə qəbul müsbət nəticə verə bilər. Eyni zamanda B12 vitamini sinir sistemi və qan dövranı üçün vacib hesab olunur, xüsusilə yaşlı insanlarda və bəzi xroniki xəstəlikləri olanlarda onun əlavə şəklində qəbulu tövsiyə edilə bilər.
Bununla yanaşı, sağlam və balanslı qidalanan insanların böyük əksəriyyəti üçün gündəlik vitamin əlavələrinə ehtiyac yoxdur. Tərəvəz, meyvə, ət, balıq və süd məhsullarından ibarət düzgün rasion orqanizmin vitamin tələbatını əsasən tam ödəyir.
Digər tərəfdən, vitamin əlavələrinin özbaşına və yüksək dozada qəbulunun ciddi fəsadlara yol aça biləcəyi bildirilir. Xüsusilə yağda həll olan vitaminlərin - A, D, E və K vitaminlərinin, normadan artıq qəbulu orqanizmdə yığılıb toksik təsir göstərə bilər. Məsələn, A vitamininin həddindən artıq qəbulu qaraciyər zədələnməsi, başgicəllənmə və görmə problemlərinə səbəb ola bilər. D vitamini və kalsiumun yüksək dozası isə böyrək daşları və ürək-damar problemləri riskini artıra bilər.
Multivitaminlərin xərçəng, ürək-damar xəstəlikləri və ya erkən ölüm riskini azaltdığına dair kifayət qədər elmi sübut yoxdur. Əksinə, bəzi hallarda uzun müddət yüksək dozalı əlavələr qəbul edən şəxslərdə sağlamlıq problemlərinin daha çox qeydə alındığı bildirilir.
Vitamin əlavələrindən sui-istifadə bəzən əsas xəstəliyin gec diaqnozuna səbəb olur. İnsanlar halsızlıq, saç tökülməsi və ya digər simptomları araşdırmaq əvəzinə, problemi yalnız vitaminlərlə həll etməyə çalışır və bu da ciddi xəstəliklərin vaxtında aşkarlanmasına mane ola bilər.
Vitamin əlavələri yalnız tibbi müayinədən sonra, konkret ehtiyac müəyyən edildikdə və həkim nəzarəti altında qəbul edilməlidir. Sağlam həyatın əsas yolu isə hələ də dəyişməz qalır: balanslı qidalanma, fiziki aktivlik və düzgün həyat tərzi.
Nəticə olaraq, vitamin əlavələri bəzi hallarda faydalı olsa da, onların nəzarətsiz istifadəsi sağlamlıq üçün risk mənbəyinə çevrilə bilər. Vətəndaşlar “daha çox vitamin – daha çox sağlamlıq” düşüncəsindən uzaq durmalıdırlar.
