Yaşayış binalarının tikinti qaydası dəyişir, universal dizayn tətbiq olunacaq
Binalar və infrastruktur obyektləri əlillərin istifadəsi üçün uyğunlaşdırılacaq
Azərbaycanda yaşayış binaları və infrastruktur obyektləri əlillərin istifadəsi üçün uyğunlaşdırılacaq. Tikililərə xüsusi dizayn zərurəti olmadan bütün insanlar üçün istifadəyə maksimum dərəcədə yararlı dizayn veriləcək. Sputnik Azərbaycan-ın məlumatına görə, bu məsələlər yeni hazırlanan "Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında" qanun layihəsində əksini tapıb.
Qanun layihəsinin 15-ci maddəsində (Yaşayış binalarının əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün uyğunlaşdınlması) deyilir ki, yaşayış binaları, pilləkənlər, pilləkən qəfəsləri, çıxış və girişlər, dəhlizlər, açıq keçidlər, rampalar, liftlər, əlilliyi olan şəxslərin yaşadıqları mənzillərin giriş qapıları əlilliyi olan şəxslərin rahat və təhlükəsiz hərəkəti üçün ağlabatan uyğunlaşdırılır. Bu obyektlərin əlilliyi olan şəxslər üçün ağlabatan uyğunlaşdırılması həmin obyektlərin sifarişçisi tərəfindən həyata keçirilir. İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində əlilliyi olan şəxslər istisna olmaqla, əlilliyi olan şəxslərin yaşadıqları fərdi evlərin onlar üçün uyğunlaşdırılması onların vəsaiti hesabına təmin edilir.
İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində əlilliyi olan şəxslər üçün onların yaşadığı fərdi evlərin uyğunlaşdırılması ilə bağlı xərclər təqsirkar hüquqi və fiziki şəxslər, dövlət orqanları tərəfindən ödənilir. Həmin xərclərin minimum məbləği müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
Qanun layihəsinin 14-cü maddəsində (İnfrastruktur obyektlərinin əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün uyğunlaşdınlması) deyilir ki, müvafiq icra hakimiyyəti orqanları, müəssisələr və təşkilatlar tabeliklərində olan yol-nəqliyyat, rabitə, informasiya, mədəniyyat, məişət və digər sosial infrastruktur obyektlərini əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün ağlabatan uyğunlaşdırırlar. Bu infrastruktur obyektlərinin əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün ağlabatan uyğunlaşdırılması qaydasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Qanun layihəsinin 17-ci maddəsində (İnfrastruktur obyektlərinin və yaşayış binalarının əlilliyi olan şəxslərə müyəssər olmasına dövlət nəzarəti) göstərilir ki, infrastruktur obyektlərinin və yaşayış binalarının layihələndirilməsi və tikintisi zamanı əlilliyi olan şəxslərin tələbatının nəzərə alınmasına, istismarda olan infrastruktur obyektlərinin və yaşayış binalarının əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün ağlabatan uyğunlaşdırılmasına müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanı nəzarət edir.
Qeyd edək ki, qanun layihəsində "universal dizayn" anlayışı təsbit olunub. Həmin anlayışda əşyaların, şəraitin və xidmətlərin adaptasiya və ya xüsusi dizayn zərurəti olmadan bütün insanlar üçün istifadəyə maksimum dərəcədə yararlı dizaynı ifadə olunur. Qanun layihəsində deyilir ki, layihələndirmə və tikinti zamanı universal dizayn əsasında bu obyektlərin əlilliyi olan şəxslərə maneəsiz müyəssər olması, onların infrastrukturlardan sərbəst istifadə etməsi üçün ağlabatan uyğunlaşma təmin edilir.
Onu da bildirək ki, qanun layihəsində mədəniyyət və idman obyektlərinin də əlilliyi olan şəxslərə müyəssərliyinin təmin edilməsi nəzərdə tutulur.
Qanun layihəsi Milli Məclisin fevralın 13-də keçirilən plenar iclasında birinci oxunuşda səsə qoyularaq qəbul olunub.
Azərbaycanda yaşayış binaları və infrastruktur obyektləri əlillərin istifadəsi üçün uyğunlaşdırılacaq. Tikililərə xüsusi dizayn zərurəti olmadan bütün insanlar üçün istifadəyə maksimum dərəcədə yararlı dizayn veriləcək. Sputnik Azərbaycan-ın məlumatına görə, bu məsələlər yeni hazırlanan "Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında" qanun layihəsində əksini tapıb.
Qanun layihəsinin 15-ci maddəsində (Yaşayış binalarının əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün uyğunlaşdınlması) deyilir ki, yaşayış binaları, pilləkənlər, pilləkən qəfəsləri, çıxış və girişlər, dəhlizlər, açıq keçidlər, rampalar, liftlər, əlilliyi olan şəxslərin yaşadıqları mənzillərin giriş qapıları əlilliyi olan şəxslərin rahat və təhlükəsiz hərəkəti üçün ağlabatan uyğunlaşdırılır. Bu obyektlərin əlilliyi olan şəxslər üçün ağlabatan uyğunlaşdırılması həmin obyektlərin sifarişçisi tərəfindən həyata keçirilir. İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində əlilliyi olan şəxslər istisna olmaqla, əlilliyi olan şəxslərin yaşadıqları fərdi evlərin onlar üçün uyğunlaşdırılması onların vəsaiti hesabına təmin edilir.
İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində əlilliyi olan şəxslər üçün onların yaşadığı fərdi evlərin uyğunlaşdırılması ilə bağlı xərclər təqsirkar hüquqi və fiziki şəxslər, dövlət orqanları tərəfindən ödənilir. Həmin xərclərin minimum məbləği müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
Qanun layihəsinin 14-cü maddəsində (İnfrastruktur obyektlərinin əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün uyğunlaşdınlması) deyilir ki, müvafiq icra hakimiyyəti orqanları, müəssisələr və təşkilatlar tabeliklərində olan yol-nəqliyyat, rabitə, informasiya, mədəniyyat, məişət və digər sosial infrastruktur obyektlərini əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün ağlabatan uyğunlaşdırırlar. Bu infrastruktur obyektlərinin əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün ağlabatan uyğunlaşdırılması qaydasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Qanun layihəsinin 17-ci maddəsində (İnfrastruktur obyektlərinin və yaşayış binalarının əlilliyi olan şəxslərə müyəssər olmasına dövlət nəzarəti) göstərilir ki, infrastruktur obyektlərinin və yaşayış binalarının layihələndirilməsi və tikintisi zamanı əlilliyi olan şəxslərin tələbatının nəzərə alınmasına, istismarda olan infrastruktur obyektlərinin və yaşayış binalarının əlilliyi olan şəxslərin istifadəsi üçün ağlabatan uyğunlaşdırılmasına müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanı nəzarət edir.
Qeyd edək ki, qanun layihəsində "universal dizayn" anlayışı təsbit olunub. Həmin anlayışda əşyaların, şəraitin və xidmətlərin adaptasiya və ya xüsusi dizayn zərurəti olmadan bütün insanlar üçün istifadəyə maksimum dərəcədə yararlı dizaynı ifadə olunur. Qanun layihəsində deyilir ki, layihələndirmə və tikinti zamanı universal dizayn əsasında bu obyektlərin əlilliyi olan şəxslərə maneəsiz müyəssər olması, onların infrastrukturlardan sərbəst istifadə etməsi üçün ağlabatan uyğunlaşma təmin edilir.
Onu da bildirək ki, qanun layihəsində mədəniyyət və idman obyektlərinin də əlilliyi olan şəxslərə müyəssərliyinin təmin edilməsi nəzərdə tutulur.
Qanun layihəsi Milli Məclisin fevralın 13-də keçirilən plenar iclasında birinci oxunuşda səsə qoyularaq qəbul olunub.
